ZILVEREN KRAANKAN
Paulus van Beugen,
Den Bosch,
1776/77
1020 gram, 30,5 cm hoog
Het getorste baluster-vormige lichaam staat verhoogt op drie voluutvormige voeten, voortkomend uit bladwerk. De kraan is ingelegd met hout. Het bol gedreven deksel met ventilatie gat heeft een zwarte houten knop. Het houten oor is gemonteerd in een zilveren krul. Volledig gemerkt op de onderzijde van het lichaam.
De zilversmid Paulus van Beugen werd gedoopt op 29 januari 1745 te Den Bosch als zoon van Wernerus en Deliana Catharina Kerckhof. Hij trouwde op 3 augustus 1766 met Maria Johanna Kivits en het paar kreeg elf kinderen. Paulus werd bij het goud- en zilversmedengilde van Den Bosch ingeschreven op 5 juni 1765 en woonde op de markt in Den Bosch. Hij voerde verschillende meestertekens. Deze zijn afgeslagen op de insculpatieplaten van 1765 en 1807 van het Bossche gilde.
In 1787 bij de plundering van 's-Hertogenbosch is de zilversmidswinkel op de Markt voor ƒ 36.000 à ƒ 40.000 benadeeld. [1] In maart 1807 is Paulus geregistreerd als kashouder in goud- en zilverwerken en is zes jaren keurmeester geweest van het gilde van Den Bosch. [2] Paulus heeft negen verschillende leerlingen gehad in zijn werkzame periode van 1765 tot 1786. Hij stamde zelf uit een familie van zilversmeden. De familie telde zeven zilversmeden in de 17e en 18e eeuw. Vermoedelijk is Johan van Beugen (1635-1704) de oudste zilversmid van de familie. Ook hij had zijn werkplaats op de Markt in Den Bosch. [3] Paulus overleed op de leeftijd van 79 jaar, op 28 december 1824 te Den Bosch.
Een Bossche kraankan is vrij zeldzaam. Er zijn slechts twee andere bekend, één uit 1707 en een kraankan uit 1764 vervaardigd door Balthasar le Heu.[4]
Niet dikwijls kan een zilveren voorwerp teruggevonden worden in veilingcatalogi. Deze kraankan is echter teruggevonden in een veiling van 1916 bij Frederik Muller in Amsterdam. De vaak summiere omschrijvingen in de catalogi van die tijd zijn doorgaans een puzzel. De merken zijn omschreven als “ un arbre couronné, lettre C et les initiales de l’ orfèvre P.V.B.” . Geen twijfel dat het om deze kraankan moet gaan. Helaas is er geen verwijzing naar de eigenaar die de kraankan in 1916 heeft ingezonden.
[1] Paulus vraagt in 1797 een convenable post aan (A.R.A. Req. Wet. Coll. 295 d.d. 11 februari 1797 en 317 d.d. 5 maart 1798 en Wag. XIX blz. 326)
[2] Koldeweij 1985, p. 72, A.R.A. Fin. 710. Bossche-encyclopedie:https://www.bossche-encyclopedie.nl/personen/beugen,%20paulus%20van%20(1824).htm
[3] Zie Stavelij Jaarboek, 2019/20, pp. 105-115.
[4] De kraankan van 1707 is geveild bij Frederik Muller Amsterdam, 26 november 1901, lot 1105; Kunsthandel A.C. Beeling, Leeuwarden, 1984; nu particuliere collectie Nederland en is afgebeeld in Antiek, jan. 1973, p. 436. De kraankan uit 1764 , zie Jan Van Damme, Inventaris van de zilvercollectie in het Kasteel van Laarne, Gent 2009, p. 307, nr. 409.
DUTCH SILVER COFFEE URN (KRAANKAN)
Paulus van Beugen, Bois le Duc, 1777
1006 grams all-in; 30,5 cm high
The spirally- fluted baluster body is raised on three scroll and foliate supports. The domed cover with ventilation hole has a black wood finial. The spout is shaped as a dolphin. The scroll wood handle terminates in a silver scroll. Fully marked at the base.
The silversmith Paulus van Beugen was baptized on January 29, 1745 in Den Bosch (Bois-le Duc) as the son of Wernerus and Deliana Catharina Kerckhof. He married Maria Johanna Kivits on 3 August 1766 and the couple had eleven children. Paulus was registered with the gold and silversmiths' guild of Den Bosch on 5 June 1765 and lived on the market in Den Bosch. He used several maker's marks. These were stamped on the inculpation plates of 1765 and 1807 of the Den Bosch guild. In 1787, during the plundering of Den Bosch the silversmith's shop on the market was disadvantaged for ƒ 36,000 to ƒ 40,000. In March 1807 Paulus was registered as a cashier in gold and silver works and was an assay master of the guild in Den Bosch for six years. Paulus had nine different pupils in his workshop from 1765 to 1786. He himself descended from a family of silversmiths. The family comprised seven silversmiths in the 17th and 18th centuries. Johan van Beugen (1635-1704) is probably the oldest silversmith of the family. He also had his workshop on the market in Den Bosch. Paulus died at the age of 79, on December 28, 1824 in Den Bosch.
A Bossche coffee urn is quite rare. Only two others are known, one from 1707 and a coffee urn from 1764 made by Balthasar le Heu. It is seldom that a silver object can be traced in auction catalogues. However, this coffee urn could be traced in a 1916 auction at Frederik Muller in Amsterdam. The rather brief descriptions in the catalogues of the time are usually a puzzle. The hallmarks are described as "un arbre couronné, lettre C et les initiales de l' orfèvre P.V.B." . No doubt these refer to this coffee urn. Unfortunately, there is no reference to the owner who sent in this coffee urn in 1916.
Herkomst
-Veiling Frederik Muller, Amsterdam, 1 december 1916, lot 1250
-Particuliere collectie
Vergelijkende literatuur
-A.M. Koldeweij, red., Zilver uit 's-Hertogenbosch, Nijmegen, 1985
