ZILVEREN MELKKAN
Franciscus Herle, Den Bosch, 1780/81

328 gram bruto, 16,5 cm hoog

De balustervormige melkkan is door de vier getorste ribben verdeeld in vier gladde panelen. De kan staat verhoogd op vier voluutvormige voeten onder geappliqueerde rocaille ornamenten en is voorzien van een houten oor. Het scharnierende deksel is gemodelleerd in een rocailleornament en wordt bekroond door een gematteerd, realistisch gegoten koe-figuurtje. Volledig gekeurd aan de onderzijde en voorzien van een trembleersteek.

Het koetje bovenop het deksel is een speelse verwijzing naar de functie van dit kannetje. Al eerder vervaardigde een Bossche zilversmid een zilveren melkkan met deksel waarop een koe-figuurtje prijkt. Deze melkkan, vervaardigd door Anthonius Matthias Suyskens in 1771/72, staat afgebeeld in de publicatie Zilver uit ’s Hertogenbosch. [1]

Het is zeer waarschijnlijk dat deze melkkan voor warme melk bestemd was, vanwege het houten oor, dat de hand beschermt tegen de hitte.

 

De zilversmid

Franciscus Herle werd als meester-zilversmid toegelaten tot het zilversmidsgilde in Den Bosch in 1744. In 1749 kocht hij samen met de zilversmeden Matthias van Heeck en Godefridus Heynselmans het huis ‘Het Merenblad ‘in de St. Jorisstraat. Hij werd 12 maal keurmeester van het gilde en had tijdens zijn werkzame leven dat tot 1798 duurde, in totaal acht leerlingen.[2]

 

In Zilver uit ’s Hertogenbosch staan diverse zilveren voorwerpen, zowel liturgisch als profaan, van de hand van Franciscus Herle vermeld. In chronologische volgorde zijn dat een Avondmaal kan uit 1746/47, een theepot uit 1764/65, een strooilepel 1769/70, een visschep en een broodmand uit 1770/71. Deze broodmand is uitgevoerd in Lodewijk XV-stijl met rocailles als ornamenten. Verder ampullen, een wierookvat, wierookscheepje en wierooklepeltje uit 1777/78, een kruisreliekhouder uit 1787/1788, een mergboor uit 1793/95 en een stralenmonstrans uit 1793/95.

DUTCH SILVER MILK JUG

Franciscus Herle, Den Bosch, 1780/81

328 gram all in, 16,5 cm high

 

The baluster-shaped and spirally fluted milk jug, divided into four plain panels is raised on four scroll supports, headed by applied rocaille ornaments. It is fitted with a wood loop handle. Its hinged rocaille moulded lid is fitted with a matted finial in the shape of a cow. Fully marked at the underside and displaying an assay stripe.

The cow shaped finial is a playful reference to the function of this lidded jug. In 1771/72 a fellow Den Bosch silversmith, Anthonius Matthias Suyskens, made a silver milk jug with a hinged lid, surmounted by a realistically tooled figure of a cow. This milk jug is depicted in the publication Zilver uit ‘s Hertogenbosch, p.262, nr. 184. It is likely that hot milk was poured from this 1780/81 milk jug, for it is fitted with a wood loop handle for protecting the hand from burning.

 

The silversmith

Franciscus Herle was admitted as a master silversmith to the silversmiths’ guild in Den Bosch in 1744. In 1749 he bought a house ‘Het Merenblad’ in St. Jorisstraat, together with two fellow silversmiths, Matthias van Heeck and Godefridus Heynselmans. During his active life as a silversmith which lasted till 1798 he was appointed assay master of the guild twelve times and he trained eight apprentices.

In Zilver uit's Hertogenbosch various silver objects are recorded, both liturgical and profane, made by Franciscus Herle. In chronological order, these are a Holy Supper jug from 1746/47, a teapot from 1764/65, a caster spoon from 1769/70, a fish slice and a bread basket from 1770/71. This bread basket was made in Louis XV style with rocaille ornaments. Furthermore, a pair of ampoules, a censer, an incense boat and incense spoon from 1777/78, a cross reliquary from 1787/1788, a marrow scoop from 1793/95 and a ray monstrance from 1793/95.

Vergelijkende literatuur

-A.M. Koldeweij, Zilver uit 's-Hertogenbosch, Nijmegen, 1985