ZILVEREN BEKERTJE
vogel in gecontourneerd schild Meesterteken,
Zwolle,
1653 of 1677
11 cm hoog, 106 gram
De beker is met uitzondering van de randen langs de onder- en bovenzijde gegranuleerd. De bekerwand is gegraveerd met drie ovalen, waarvan er twee gegraveerd zijn met een bloem, respectievelijk een tulp en een narcis. De derde is gegraveerd met de initialen IGH en PPB, waaronder een door palmtakken omgeven schild is geplaatst, waarop een kandelaar staat afgebeeld. Dit wapen verwijst naar de familie BACKERUS. Volledig gekeurd aan de onderzijde en voorzien van de inscriptie 8 Lot min ½ E.
Het meesterteken is mogelijk het beste te beschrijven als een vogel in gecontourneerd schild. Het meesterteken is nog niet toegeschreven aan een Zwolse zilversmid. In de catalogus Glans langs de IJssel staan twee soortgelijke bekers uit 1670 afgebeeld, vervaardigd door Gerrit Schuurman, die werkzaam was in Zwolle tussen ca. 1659 en na 1676. (p. 141). Dergelijke bekers worden ijsbekers of slangenhuidbekers genoemd en komen voornamelijk voor in Duitsland.
Het familiewapen met als afbeelding een kandelaar komt voor bij de familie Backerus. Deze familie heeft veel predikanten voortgebracht. De intialen, gegraveerd op de beker komen niet overeen met de genoemde predikanten. Van de genoemde predikanten Wilhelmus en Niicolaes zijn wel de wapens bekend. [1]
In 1655 werd het genoemde wapen van Wilhelmus Backerus opgenomen in het wapenboek van de studentenvereniging van Utrecht. Zie: de wapenboeken der Gelders-Overijsselse Studenten Verenigingen, door Schutte: deel IV, Utrecht, pg.161, nr.76; alsmede onder Nicolaas hiervoor; hij was een zoon van de hiervoor genoemde ds. Nicolaas Backerus, eveneens predikant, te Hedel (1612-1661 en 1662-1667). Hij was slechts kort predikant te Hedel van 1661 tot 1662. Wilhelmus werd omstreeks 1638 te Hedel geboren en overleed aldaar in 1662. Zie: het Repertorium van NH-predikanten tot 1816, door F.A. van Lieburg. [2]
Ds. Nicolaes Backerus werd in 1612 als predikant beroepen te Hedel en in 1661 emeritus aldaar. Zijn zoon ds.Wilhelmus Backerus volgde hem in dit ambt op, maar overleed reeds in 1662. Wilhelmus had zijn vader Nicolaes verzocht hem in het predikambt op te volgen. Zo werd Nicolaas in 1662 opnieuw actief predikant te Hedel tot zijn overlijden in 1667, vijf jaar na de dood van zijn zoon. Ds. Nicolaes Backer(s) huwde Jenneke Peter Quirijnendr. (ondertrouw te Zaltbommel, op 23 juli 1617); zij was een dochter van Peter Crijnen (De Cock), overleden in 1600 en Eelken Goris, een dochter van Gooirt Bruystens (zie: map BL/CO, Van Hassel, SAB). Opmerkelijk is de aantekening in het Huwelijks-proclamatieboek van Zaltbommel (1609-1618): “23 Februarii 1617; Nicolaus Backer Bedienaer des Godliicken Woorts tot Heel ende Jenneken Wilm.Loeffs, j.d. van Bommel” (zie: de WH.1920, pg. 183). Zie: het Repertorium van NH-predikanten tot 1816, door F.A. van Lieburg.
[1] Met vriendelijke dank aan Hans Bosch, Amstelveen die het familiewapen heeft kunnen duiden.
DUTCH SILVER BEAKER
Unidentified master, Zwolle, 1653 or 1677
106 grams; 11 cm high
The beaker, engraved with three ovals on a shagreen ground, has a plain lip border and plain foot rim. Two ovals display flowers, a tulip and a daffodil, the other one is armorial engraved with a candlestick and burning candle, surrounded by palm leaves in shield form, and the monograms IGH and PPB above. Fully marked on the reverse and inscribed with 8 Lot min 1⁄2 E.
Its maker’s mark, a bird in a shield, has not been attributed to a Zwolle master yet. Two similar beakers, dated 1670 and made by the Zwolle silversmith Gerrit Schuurman, are depicted in Glans langs de IJssel. He was active in Zwolle between ca. 1659 and 1676. This type of beaker, a so-called ice beaker, originates in Germany.
The coat-of-arms of the Backerus (Backer) family is a single candlestick with a burning candle in a shield. It is known that many members of this family became clergymen. However, the monograms on this beaker can neither be linked to the reverend Wilhelmus Backerus (ca 1638-1662), nor to his father the reverend Nicolaes Backerus, who both were clerymen in Hedel, near Zaltbommel.
Herkomst
Vergelijkende literatuur
- B. Dubbe, Zwols zilver, Zwolle, 1999.
- Tent. cat. Glans langs de IJssel, Zwolle, 1999, p.141.
